i Tế bào gốc trưởng thành, còn được biết đến trong nhiều cơ của con người như xương, da, tim, phổi… Tế bào gốc trưởng thành là bước đột phá trong định liệu dựa trên tế bào.
Có chia tế bào gốc thành hai loại chính: tế bào gốc phôi và tế bào gốc trưởng thành. Tế bào gốc trưởng thành là những tế bào chưa được biệt hóa nằm trong các mô khác nhau trên toàn thân người.
Tế bào gốc trưởng thành là gì?
Tế bào gốc trưởng thành (Adult Stem Cells – ASC) được tìm thấy ở động vật có vú, nhất là con người. Chúng được tìm thấy khắp nơi trên cơ thể. Tính chất chính của tế bào gốc trưởng thành là khả năng biệt hóa thành các loại tế bào khác. Nhiệm vụ của chúng là phân chia tạo các tế bào mới thay thế các tế bào chết tự nhiên hoặc bị hư hại do bệnh tật hoặc chấn thương. (1)
Tuy số lượng và chất lượng tế bào gốc trưởng thành trong cơ thể con người giảm dần theo tuổi tác, như một hệ quả tự nhiên của quá trình lão hóa. Sự lão hóa này ảnh hưởng đến khả năng tái tạo, tăng trưởng và sửa chữa mô.
Mặc dù có tiềm năng biệt hóa thấp hơn so với tế bào gốc phôi, tế bào gốc trưởng thành lại được nghiên cứu và ứng dụng nhiều hơn. Vì không vướng phải tranh cãi về đạo đức và tôn giáo, nghiên cứu về loại tế bào gốc này vẫn đang được đầu tư mạnh mẽ.
Tế bào gốc trưởng thành tìm thấy ở đâu?
Khi nghiên cứu tế bào gốc trên cơ thể con người, ta có thể thấy các tế bào gốc trưởng thành được lấy từ các nguồn sau:
- Tủy xương: Lấy từ mào xương chậu, bao gồm cả tế bào gốc tạo máu và tế bào gốc trung mô.
- Mô mỡ: Lấy từ mỡ, bao gồm cả tế bào mỡ và tế bào gốc trung mô.
- Máu ngoại vi: Thu từ máu qua máy tách chiết.
- Máu dây rốn: Chứa nhiều tế bào gốc tạo máu.
- Mô dây rốn: Chứa nhiều loại tế bào gốc, chủ yếu là tế bào gốc trung mô.
Các loại tế bào gốc trưởng thành
Có nhiều loại tế bào gốc trưởng thành khác nhau. Tiêu biểu nhất là:
Tế bào gốc tạo máu
Các nhà khoa học đã phát hiện tế bào gốc tạo máu (Hematopoietic stem cells) trong tủy xương hơn 50 năm trước. Chúng đã được sử dụng trong cấy ghép cho bệnh nhân mắc bệnh bạch cầu và nhiều bệnh khác trong thập kỷ qua.
Tế bào gốc tạo máu có khả năng tự làm mới hoặc biệt hóa để sản xuất các loại tế bào máu chuyên biệt như tế bào hồng cầu, tế bào bạch cầu, tiểu cầu…
Được ứng dụng cho điều trị các bệnh liên quan đến hệ tạo máu và các bệnh liên quan đến tình trạng miễn dịch.
Tế bào gốc trung mô
Tế bào gốc trung mô (Mesenchymal stem cells – MSCs) được tìm thấy ở nhiều nơi trên cơ thể con người. Chúng có khả năng điều chỉnh phản ứng miễn dịch và có tác dụng chống viêm giúp lành các mô bị viêm hoặc tổn thương.
Đang nghiên cứu ứng dụng tế bào gốc trung mô ở người trưởng thành để hỗ trợ điều trị các bệnh lý khớp gối, phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), tiểu đường, bại não, loạn sản phế quản phổi…
Tế bào gốc thần kinh
Tế bào gốc thần kinh (Neural stem cells) có trong não, có khả năng phân chia thành các tế bào thần kinh, tế bào hình sao và tế bào thần kinh đệm.
Tế bào gốc biểu mô
Tế bào gốc biểu mô (Epithelial stem cells) có thể biệt hóa thành tế bào hấp thụ, tế bào tiết chất nhờn, tế bào ruột và tế bào Paneth có vai trò quan trọng trong miễn dịch đường ruột.
Tế bào gốc da
Tế bào gốc da (Skin stem cells) có vai trò trong tái tạo và phục hồi da sau tổn thương.
Tế bào gốc biểu bì
Tế bào gốc biểu bì (Epidermal stem cells) có vai trò tạo lớp bảo vệ cho cơ thể.
Ứng dụng của tế bào gốc trưởng thành
Điều trị các loại bệnh lý
Với khả năng tự đổi mới và biệt hóa, tế bào gốc trưởng thành được sử dụng để sửa chữa và thay thế các tế bào bị tổn thương. Điều này tạo hi vọng cho điều trị các bệnh lý nghiêm trọng như mất trí nhớ, bệnh Parkinson, chấn thương não, bệnh viêm da cơ địa, viêm khớp dạng thấp, bệnh động mạch ngoại biên gây thiếu máu chi, bệnh tiểu đường…
Hỗ trợ tìm hiểu cơ chế bệnh lý
Tế bào gốc trưởng thành giúp tìm hiểu chi tiết về cơ chế gây bệnh và nguyên nhân, tiến triển bệnh.
Thử nghiệm các loại thuốc mới
Tế bào gốc trưởng thành còn được áp dụng trong việc nghiên cứu và thử nghiệm các loại thuốc mới, mang đến hy vọng cho những người bệnh đang chống chọi với các bệnh lý nghiêm trọng.
So với tế bào gốc phôi, tế bào gốc trưởng thành được chấp nhận từ mặt đạo đức. Vì vậy, nghiên cứu và ứng dụng của chúng đang nhận được sự quan tâm và hy vọng rất lớn trong việc điều trị những bệnh lý nguy hiểm mà hiện tại chưa có phương pháp điều trị.
Hãy để website EnglishFreeLearn giúp bạn kiểm tra trình độ tiếng Anh của mình và nâng cao vốn từ vựng, ngữ pháp. Hãy truy cập englishfreetest.com ngay!