Rối loạn đa nhân cách là một loại bệnh tâm thần phức tạp, ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh bởi sự xuất hiện của nhiều nhân cách khác nhau trong cùng một thời điểm. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dấu hiệu và nguyên nhân gây ra rối loạn đa nhân cách.
Rối Loạn Đa Nhân Cách Là Gì?
Rối loạn đa nhân cách là một căn bệnh tâm thần trong đó người bệnh có nhiều tính cách riêng biệt. Những tính cách này kiểm soát hành vi của người bệnh ở các thời điểm khác nhau. Họ có thể quên mình là ai, thay đổi tâm trạng nhanh chóng và có những biểu hiện không đồng nhất. Rối loạn đa nhân cách thường xuất hiện ở tuổi vị thành niên hoặc giai đoạn đầu của tuổi trưởng thành. Đây là một dạng rối loạn phân ly trong danh mục các rối loạn phân ly.
Rối loạn đa nhân cách có hai dạng chính: chiếm hữu và không chiếm hữu.
12 Dấu Hiệu và Biểu Hiện Đặc Trưng
Rối loạn đa nhân cách có những dấu hiệu và biểu hiện đặc trưng sau đây:
- Cảm giác tách rời khỏi cơ thể và cảm xúc: Đây là dấu hiệu đầu tiên của chứng rối loạn đa nhân cách.
- Nhận thức không thực tế về mọi thứ xung quanh: Người bệnh có nhận thức không thực tế về mọi thứ xung quanh mình.
- Cảm thấy bản thân đang làm những việc mà bình thường không làm: Người bệnh có thể thấy bản thân đang làm những việc không bình thường, như lái xe quá tốc độ hoặc ăn cắp tiền từ người khác.
- Nhầm lẫn và thay đổi danh tính: Người bệnh quên mất tên tuổi, địa chỉ và thông tin cá nhân quan trọng khác.
- Mất trí nhớ: Người bệnh không nhớ thông tin cá nhân và những sự kiện hàng ngày.
- Biểu hiện ở tư thế, cử chỉ và cách nói chuyện: Sự thay đổi danh tính thường đi kèm với thay đổi hành vi, trí nhớ và suy nghĩ. Các dấu hiệu và triệu chứng này có thể được nhận thấy bởi người khác hoặc chính bản thân người bệnh.
- Ý nghĩ tự tử hoặc tự làm hại bản thân: Nếu bị rối loạn đa nhân cách, người bệnh có ý nghĩ tự tử và có thể tự làm hại bản thân.
- Các biểu hiện khác: Ảo giác, trầm cảm, lo âu, lạm dụng chất kích thích, cơn co giật không phải động kinh và rối loạn chức năng tình dục.
Nguyên Nhân Gây Rối Loạn Đa Nhân Cách
Có nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn đa nhân cách, nhưng nguyên nhân chính là traum
a tâm lý trong quá khứ. Đặc biệt, những trẻ em và người lớn trải qua các sự kiện đau thương như lạm dụng thể chất, tình dục hoặc tình cảm cực đoan có nguy cơ cao bị mắc chứng rối loạn đa nhân cách. Một số người cũng có nguy cơ mắc bệnh do trải qua các sự kiện đau thương khác nhau như chiến tranh, thiên tai, bắt cóc hoặc điều trị bệnh kéo dài từ khi còn nhỏ.
Các Loại Rối Loạn Đa Nhân Cách
Rối loạn đa nhân cách có hai loại chính là chiếm hữu và không chiếm hữu.
1. Chiếm hữu
Trong hình thức chiếm hữu, các nhân dạng thường biểu hiện như thể họ là một tác nhân bên ngoài, thường là một người hay linh hồn siêu nhiên. Các nhân dạng này chi phối và kiểm soát cơ thể người bệnh, khiến họ phải nói và hành động theo cách khác nhau. Các nhân dạng khác nhau sẽ biểu hiện những hành động, cử chỉ và tính cách khác nhau.
2. Không chiếm hữu
Hình thức không chiếm hữu có xu hướng ít biểu hiện rõ ràng hơn. Người bệnh có thể cảm nhận sự thay đổi đột ngột về bản thân, cảm giác như thể họ là những người quan sát từng lời nói, cảm xúc và hành động của chính mình.
Chẩn Đoán Rối Loạn Đa Nhân Cách
Chẩn đoán rối loạn đa nhân cách không phải là điều dễ dàng. Không có xét nghiệm nào có thể chẩn đoán căn bệnh này. Thông thường, bác sĩ sẽ đặt chẩn đoán dựa trên các triệu chứng và tiền sử sức khỏe của người bệnh. Các chẩn đoán hình ảnh cần thiết sẽ được sử dụng để loại trừ các nguyên nhân khác gây ra triệu chứng tương tự. Phương pháp chẩn đoán chủ yếu dựa trên các tiêu chuẩn từ Cẩm nang chẩn đoán và thống kê về rối loạn tâm thần (DSM-5) của Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ. Để được chẩn đoán, người bệnh cần có ít nhất hai nhân cách khác nhau và các triệu chứng khác nhau.
Điều Trị Rối Loạn Đa Nhân Cách
Điều trị rối loạn đa nhân cách tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và tình trạng bệnh của người bệnh. Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:
1. Tâm lý trị liệu
Tâm lý trị liệu là một phương pháp hiệu quả để điều trị rối loạn đa nhân cách. Phương pháp này tập trung vào:
- Xác định và lên phác đồ điều trị thông qua các trải nghiệm traumatic trong quá khứ.
- Quản lý thay đổi hành vi đột ngột.
- Hợp nhất các nhân cách riêng biệt thành một nhân cách duy nhất.
2. Liệu pháp thôi miên
Liệu pháp thôi miên là một phương pháp điều trị tâm thể dựa trên phương pháp tâm lý học phương Tây. Người bệnh được đưa vào trạng thái thư giãn sâu và tập trung cao độ để cải thiện sức khỏe tâm thần. Liệu pháp thôi miên thường được sử dụng để cải thiện các vấn đề tâm thần như căng thẳng, lo lắng, hoảng loạn và hội chứng căng thẳng sau sang chấn (PTSD). Phương pháp này cũng có thể giúp kiểm soát hành vi và tích hợp các nhân cách.
3. Điều trị bổ trợ
Không có loại thuốc cụ thể được chấp thuận để điều trị rối loạn đa nhân cách. Tuy nhiên, một số loại thuốc điều trị tâm thần có thể giảm các triệu chứng như trầm cảm và lo lắng.
Phòng Ngừa và Sống Chung Với Rối Loạn Đa Nhân Cách
Việc phòng ngừa rối loạn đa nhân cách tập trung vào việc giảm nguy cơ mắc phải căn bệnh. Trẻ em bị lạm dụng thể chất, tình cảm hoặc tình dục có nguy cơ cao mắc các rối loạn đa nhân cách hơn trẻ bình thường. Điều quan trọng là tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ tâm thần hoặc chuyên gia tâm lý ngay khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu căng thẳng hoặc vấn đề nào ảnh hưởng đến cách đối xử với trẻ.
Đối với những người sống chung với người mắc rối loạn đa nhân cách, việc hiểu về bệnh và các triệu chứng là cực kỳ quan trọng. Giữ bình tĩnh và hỗ trợ khi người bệnh có những thay đổi hành vi đột ngột. Giao tiếp một cách cởi mở, yêu thương và đừng ngại giúp đỡ người mắc bệnh. Ngoài ra, việc đưa người bệnh đến gặp bác sĩ ngay lập tức khi họ có những triệu chứng nghiêm trọng như tự làm hại mình, ý định tự tử hoặc có hành vi bạo lực cũng rất quan trọng.
Câu Hỏi Liên Quan Rối Loạn Đa Nhân Cách
- Đa nhân cách có di truyền không? Có, rối loạn đa nhân cách có tỉ lệ di truyền khoảng 50%, cao hơn nhiều so với các rối loạn tâm thần khác.
- Rối loạn đa nhân cách có nguy hiểm không? Có, như các rối loạn tâm thần khác, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, rối loạn đa nhân cách có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người bệnh, thậm chí dẫn đến tự hủy hoại và tự tử.
Nếu bạn nghi ngờ bản thân hoặc người thân có dấu hiệu mắc rối loạn đa nhân cách, hãy tìm đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Hãy tham gia ngay vào testtoeic.com để trải nghiệm miễn phí các bài kiểm tra TOEIC và ngữ pháp tiếng Anh. Nền tảng này cung cấp cho bạn cơ hội rèn luyện kỹ năng tiếng Anh một cách hiệu quả và tăng cường khả năng sử dụng tiếng Anh trong công việc và cuộc sống hàng ngày.