Học bảng chữ cái tiếng Việt từ nhỏ có vai trò quan trọng trong việc phát triển kỹ năng ngôn ngữ và giao tiếp. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh gặp khó khăn khi chỉ dạy con cái. Trong bài viết này, tôi sẽ cung cấp thông tin về bảng chữ cái và phương pháp học bảng chữ cái hiệu quả cho trẻ.
1. Tìm hiểu về bảng chữ cái tiếng Việt
Khi không có phương pháp và kỹ năng giảng dạy, việc dạy con học chữ cái tiếng Việt sẽ trở nên khó khăn đối với cha mẹ. Đầu tiên, để tạo hứng thú và đam mê học, phụ huynh nên biết một số thông tin sau đây:
1.1. Bảng chữ cái tiếng Việt là gì?
Bảng chữ cái được định nghĩa là một tập hợp các ký hiệu, mỗi ký hiệu thường đại diện cho một âm trong ngôn ngữ nói. Tương tự, bảng chữ cái tiếng Việt là tập hợp các ký hiệu theo bảng chữ cái Latinh; được sử dụng để tạo thành các từ có nghĩa và ghi lại cách phát âm của người Việt dưới dạng văn bản.
Bảng chữ cái tiếng Việt xuất hiện lần đầu vào khoảng năm 1618 – 1625 bởi Alexandre de Rhodes – một nhà ngôn ngữ học người Pháp, và đã trở thành văn tự chính thức của Việt Nam từ thế kỷ 19 cho đến hiện tại.
1.2. Bảng chữ cái tiếng Việt có bao nhiêu chữ cái?
Theo quy chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2023, bảng chữ cái tiếng Việt có tổng cộng 29 chữ cái (bao gồm các nguyên âm đơn, phụ âm đơn), 10 chữ số và 5 dấu thanh:
- 29 chữ cái: A, Ă, Â, B, C, D, Đ, E, Ê, G, H, I, K, L, M, N, O, Ô, Ơ, P, Q, R, S, T, U, Ư, V, X, Y.
- 10 chữ số: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.
- 5 dấu thanh: huyền ( ), sắc ( / ), hỏi ( ? ), ngã ( ~ ), nặng ( . )
Đây là kiến thức căn bản mà mỗi học sinh lớp 1 cần phải nắm vững trong quá trình học tập.
1.3. Cách phát âm bảng chữ cái tiếng Việt chuẩn xác nhất
Trong vài năm gần đây, có nhiều thay đổi trong cách phát âm chữ cái tiếng Việt được áp dụng trong giáo dục Tiểu học. Do đó, phụ huynh có thể bỏ lỡ những thay đổi này.
Dưới đây là bảng phát âm đúng chữ cái theo chương trình đổi mới hiện nay:
Một số thay đổi trong cách phát âm chữ cái (K) và (Q):
Trước đây, phát âm chữ cái (K) là /ca/, chữ cái (Q) là /quy/. Tuy nhiên, từ năm 2023, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thay đổi phát âm hai chữ cái này thành /cờ / và /cu /. Phụ huynh khi dạy con học bảng chữ cái cần lưu ý điều này.
1.4. Tổng hợp các nguyên âm, phụ âm trong bảng chữ cái tiếng Việt
Hiểu rõ về nguyên âm và phụ âm giúp trẻ nhanh chóng nắm vững bảng chữ cái một cách hiệu quả.
1.4.1. Nguyên âm tiếng Việt
Nguyên âm là những âm khi đọc không gặp trở ngại từ thanh quản tới môi. Các nguyên âm có thể đứng riêng lẻ hoặc kết hợp với các phụ âm khác để tạo thành tiếng hoàn chỉnh.
Trong tiếng Việt, có 12 nguyên âm đơn: a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư, y và 3 nguyên âm đôi: ua – uô, ia – yê – iê, ưa – ươ.
1.4.2. Phụ âm tiếng Việt
Phụ âm là những âm khi đọc gặp trở ngại từ thanh quản tới môi và không tạo thành tiếng. Phụ âm không thể đứng một mình riêng lẻ. Điều này làm phân biệt rõ ràng giữa nguyên âm và phụ âm trong tiếng Việt.
Các phụ âm tiếng Việt bao gồm: b, c, d, đ, g, h, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, x. Trong đó, có một số phụ âm kết hợp với nhau tạo thành phụ âm đôi, ví dụ như: th, ph, tr, ch, gi, nh, ng, kh, gh, và phụ âm ba là ngh.
1.5. Chữ cái tiếng Việt có mấy cách viết
Thông thường, chữ cái tiếng Việt thể hiện theo hai thể chính:
-
Thể chữ in: thể chữ in được sử dụng phổ biến trong các ấn phẩm như sách giáo khoa, báo, trang web, sách, tài liệu đại chúng, truyền hình. Các chữ cái được viết tách rời, không có liên kết giữa chúng.
-
Thể chữ thảo: thể chữ thảo thường được sử dụng trong chương trình đào tạo Tiểu học. Kiểu chữ này dễ viết với sự nối liền giữa các chữ cái trong một từ. Phụ huynh cần dành thời gian để làm quen và học cách viết thể chữ này.
Thực tế, hầu hết mọi người kết hợp cả hai thể chữ này trong việc viết nội dung hoặc văn bản.
2. Mẹo hay giúp trẻ học và ghi nhớ bảng chữ cái tiếng Việt
Lựa chọn phương pháp học phù hợp sẽ giúp trẻ nắm bắt kiến thức nhanh chóng và đạt được hiệu quả tốt. Cha mẹ nên ưu tiên các phương pháp gần gũi, tạo hứng thú cho trẻ và tạo điều kiện tương tác để trẻ ghi nhớ tốt hơn. Nhờ đó, trẻ có cơ hội phát triển toàn diện về nao bộ và thị giác.
2.1. Lựa chọn thời gian học thích hợp
Lựa chọn thời gian học phù hợp sẽ tăng khả năng ghi nhớ bảng chữ cái của trẻ. Có bốn thời điểm vàng thích hợp nhất để học gồm:
- Khi trẻ vừa thức dậy.
- Từ 7 giờ sáng đến 10 giờ sáng.
- Từ 6 giờ tối đến 8 giờ 30 tối.
- Một giờ trước khi trẻ đi ngủ.
Vì tâm lý của trẻ còn chưa ổn định và thích chơi, cha mẹ cần cân nhắc thời gian học từ 10 – 15 phút để không làm ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ.
2.2. Kiên trì và đồng hành cùng con
Việc học bảng chữ cái luôn là thách thức đầu tiên của hầu hết trẻ. Do đó, việc đồng hành cùng con là rất quan trọng. Hãy đóng vai trò như một người thầy cũng như người bạn đồng hành, cùng con vượt qua những mục tiêu nhỏ như học phát âm, học thuộc, nhận biết chữ cái. Học ngôn ngữ là một hành trình dài, đầy thử thách, yêu cầu sự kiên trì và nỗ lực lớn từ cả cha mẹ và trẻ.
2.3. Tham khảo các bài hát về chữ cái
Các bài hát thiếu nhi về chữ cái là lựa chọn tuyệt vời để giúp trẻ quen thuộc với chữ cái và cách phát âm. Với lời ca, nội dung và hình ảnh sinh động, chắc chắn sẽ thu hút sự tập trung của trẻ.
Cha mẹ chỉ cần tìm từ khóa “bảng chữ cái” trên YouTube sẽ có nhiều kết quả hiển thị. Từ đó, có thêm nhiều lựa chọn cho con trong quá trình học.
Đó là những chia sẻ mới nhất về bảng chữ cái tiếng Việt mà tôi tổng hợp. Hy vọng, những thông tin này sẽ giúp cha mẹ đồng hành cùng con trong quá trình làm quen và phát triển ngôn ngữ.
Hãy tham khảo thêm trang web testtoeic.com để kiểm tra trình độ tiếng Anh và kiến thức ngữ pháp của bạn. Trên trang web này, bạn có thể tìm hiểu và ôn tập TOEIC và ngữ pháp tiếng Anh một cách miễn phí.