Đột Quỵ: Biến Cố Sức Khỏe Khẩn Cấp Bạn Cần Biết
Định Nghĩa
Đột quỵ là một tình trạng não bộ bị tổn thương do nguồn máu cung cấp cho não bị gián đoạn hoặc giảm đột ngột. Khi đó, não sẽ thiếu oxy và dinh dưỡng, dẫn đến các tế bào não chết chỉ trong vài phút. Vì vậy, đột quỵ được coi là một trường hợp cấp cứu y tế, đòi hỏi chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Thực Trạng
Đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật và tử vong trên toàn thế giới. Tại Hoa Kỳ, trung bình có gần 800.000 người bị đột quỵ mỗi năm, trong đó có khoảng 137.000 người tử vong và cuộc sống của những người sống sót thay đổi vĩnh viễn.
Các Loại Đột Quỵ Chính
1. Đột Quỵ Do Thiếu Máu Cục Bộ: Xảy ra do tắc nghẽn trong động mạch, chiếm khoảng 85% số ca đột quỵ.
- Đột Quỵ Do Huyết Khối: Một cục máu đông (huyết khối) hình thành trong động mạch ở cổ hoặc não.
- Đột Quỵ Do Tắc Mạch: Do các cục máu đông hình thành ở đâu đó trong cơ thể (thường là tim) và di chuyển đến não.
2. Đột Quỵ Do Xuất Huyết: Xuất huyết nghĩa là chảy máu. Loại đột quỵ này xảy ra do rò rỉ hoặc vết nứt trên động mạch não hoặc trên bề mặt não.
3. Cơn Thiếu Máu Não Thoáng Qua (TIA): Đây là những giai đoạn ngắn có triệu chứng của đột quỵ, thường chỉ kéo dài vài phút. TIA không gây ra tác dụng lâu dài rõ ràng nhưng chúng được coi là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ đột quỵ cao hơn.
Triệu Chứng
Các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ giống nhau và bao gồm:
- Tê liệt cấp tính, yếu hoặc tê cứng mặt, cánh tay hoặc chân, đặc biệt là một bên cơ thể.
- Mất thăng bằng đột ngột, chóng mặt, mất phối hợp.
- Mờ mắt hoặc giảm thị lực đột ngột ở một hoặc cả hai mắt, hoặc nhìn đôi.
- Lú lẫn đột ngột, khó nói hoặc không hiểu các câu đơn giản.
- Đau đầu khu trú nghiêm trọng, không giải thích được và xuất hiện nhanh; có thể kèm theo nôn mửa.
Chẩn Đoán
Xác định chính xác nguyên nhân và vị trí của đột quỵ là rất quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Các tiến bộ y học đã giúp cải thiện đáng kể khả năng chẩn đoán chính xác đột quỵ và đánh giá tổn thương não bộ.
Các Yếu Tố Nguy Cơ
Có nhiều yếu tố nguy cơ khiến một người có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn, bao gồm:
- Tăng huyết áp (cao huyết áp)
- Hút thuốc
- Cholesterol cao và thừa cân
- Tiền sử gia đình
- Bệnh tiểu đường
- Bệnh tim mạch
- Đột quỵ tái phát
- Cơn thiếu máu não thoáng qua
Điều Trị
Điều trị đột quỵ bao gồm:
- Thuốc để phá vỡ cục máu đông hoặc ngăn ngừa chảy máu thêm.
- Phẫu thuật để loại bỏ cục máu đông hoặc sửa chữa mạch máu bị tổn thương.
- Phục hồi chức năng để giúp bệnh nhân lấy lại chức năng và cải thiện khả năng vận động.
Hậu Quả
Hậu quả của đột quỵ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và vị trí của đột quỵ. Các di chứng có thể bao gồm:
- Tê liệt hoặc yếu
- Vấn đề về thị lực
- Khó khăn giao tiếp
- Rối loạn cảm xúc
- Trầm cảm
Chăm Sóc
Chăm sóc người bị đột quỵ là một thách thức. Những người chăm sóc có thể phải đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến hành vi, trí nhớ, giao tiếp và khả năng thể chất của người bệnh.
Tài Nguyên
Nếu bạn hoặc người thân bị đột quỵ, hãy tìm kiếm sự trợ giúp ngay lập tức. Dưới đây là một số tài nguyên hữu ích:
- Hiệp hội Đột quỵ Quốc gia: www.stroke.org
- Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ: www.strokeassociation.org
- Website kiểm tra TOEIC và ngữ pháp tiếng Anh miễn phí: testtoeic.com